ماه رمضان، ماه ضیافت الهی با همه خوبی‌ها و برکاتی که دارد به پایان رسیده، اما وداع با این ماه، وداعی جانکاه و دشوار است که اهل رمضان را دچار غم و اندوه می‌کند.
بی‌شک اگر آثار و پیامدهای معنوی ماه مبارک رمضان را در غیر از این ماه حفظ شود، گویا این ماه ضیافت پایانی نخواهد داشت و وداع با این ماه هرگز به معنای وداع با ویژگی‌های ارزشمند آن نیست.
این گونه است که امام سجاد(ع) در وداع جانکاه خود با ماه مبارک رمضان می‌فرماید: «سلام بر تو که قبل از آمدنت، در آرزویت به سر مى‌بردیم و پیش از رفتنت بر هجرانت محزونیم، سلام بر تو که چه بدى‌ها که به سبب تو از جانب ما گشته و چه خوبی‌ها که از برکت تو به سوى ما سرازیر شده!، سلام بر تو و بر شب قدرى که از هزار ماه بهتر است، سلام بر تو که دیروز چه سخت بر تو دل بسته بودیم و فردا چه بسیار شایق تو مى‌شویم!، سلام بر تو و بر فضیلت تو که از آن محروم گشتیم و بر برکات گذشته‌ات که از دست ما گرفته شد.»
خداوندا تو از خالص‌ترین آن وظایف و برگزیده‌ترین آن فرایض، ماه رمضان را قرار دادى که آن را ازمیان سایر ماهها برگزیدى و از میان همه زمان‌ها و عصرها اختیار کردى و بر تمام اوقات سال ترجیح دادى؛ زیرا در آن قرآن و نور نازل نمودى و ایمان را در این ماه چند برابر ساختى و روزه گرفتن را در آن واجب فرمودى و به شب ‌زنده‌دارى در آن ترغیب کردى و شب قدر را، که از هزار شب با ارزش‌تر است، در آن بزرگ داشتى.
پس ما را محض این ماه، بر سایر امم برترى دادى و در پرتو فضل آن، ما را از میان همه ملت‌ها برگزیدى. پس به فرمانت روزش را روزه گرفتیم و در شبش به کمک تو به عبادت برخاستیم و به وسیله روزه و نمازش، طالب رحمتى که براى ما مهیّا فرمودى شدیم و آن را وسیله رسیدن به ثواب تو قرار دادیم و تو بر آنچه بندگانت بدان رغبت دارند، قادرى، و آنچه را از احسانت خواسته شود، بخشنده‌اى و به آنکه جهت رسیدن به قرب تو بکوشد، نزدیکى.
بارالها! تویى که بر بندگانت درى به سوى بخشش خود باز کرده‌اى، و آن را باب توبه نامیده‌اى و بر آن در گشوده راهنمایى از وحى خود قرار داده‌اى تا آن را گم نکنند؛ پس عذر کسى که از ورود به آن خانه غفلت کند، پس از گشوده شدن در و به‌پا داشتن راهنما چه خواهد بود؟
پروردگارا! ما اهل این ماهیم که ما را به آن شرافت بخشیدى و توفیق ادراکش را به ما عنایت فرمودى، آن‌گاه که تیره ‌بختان وقتش را نشناختند و از بخت بدشان از فضلش محروم شدند.
بدین سبب بندگان واقعى به نعمتت تو را یاد کردند و به بخششت شکر آوردند، و به فرمانت به دعا برخاستند و به خاطر گرفتن عطاى افزونت، صدقه دادند و تنها راه آزادى آنان از خشم تو و دستیابى به رضاى حضرتت در آن بود.

اینک آن را وداع مى‌گوئیم؛ وداع کسى که هجرانش بر ما غم‌انگیز است و روى گرداندنش ما را به‌اندوه و وحشت دچار کرده و بر عهده ما پیمان ناگسستنى و حرمت در خور توجه و حق لازم دارد.
خداوندا پس تو را سپاس همراه با اقرار به بدی‌هایمان و اعتراف به سهل‌انگاریمان، در حالى که در قلوبمان ندامت قطعى و بر زبانمان عذر صادقانه داریم. پس ما را با توجه به اعتراف به تقصیرى که در این ماه داشتیم، مزدى عنایت کن که تدارک‌کننده فضیلت‌هاى دل‌خواهمان و جایگزین ذخیره‌هایى که مورد علاقه ماست، باشد و عذر ما را در کوتاهى از اداى حقّت قبول کن و آینده عمرمان را به ماه رمضان آینده که در پیش داریم، برسان و چون ما را به آن رساندى، ما را بر انجام عبادتى که سزاوار توست، یارى ده و به انجام طاعتى که شایسته آن ماه است.
بارالها! هر گناه کوچک یا بزرگى که در این ماه به آن دست زدیم، یا معصیتى که به آن آلوده گشتیم یا خطایى که مرتکب شدیم، از روى عمد یا فراموشى، که در آن به خود ظلم کرده یا حرمت دیگرى را بدان دریده باشیم، پس بر محمد و آلش درود فرست، و ما را از همه آنها در پرده ستارى حضرتت بپوشان و به عفوت از ما بگذر و ما را در آن ماه شهره به پیش دیده شماتت ‌کنندگان قرار مده و زبان طعنه‌زنندگان را بر ما باز مکن و ما را به کارى بدار که سبب فرونهادن گناهان و پوشاندن آن چیزى شود که در آن ماه بر ما نمى‌پسندى.
به مهربانی‌ات که پایان ندارد و احسانت که کاستى نمى‌پذیرد، خداوندا برمحمد وآلش درود فرست و درد ازدست رفتن رمضانمان را جبران کن و روزعیدمان و فطرمان را برما مبارک گردان و آن را از بهترین روزهایى قرار ده که بر ما گذشته، که بیشترین عفو را موجب و بیشترین معاصى را محوکننده باشد و گناهان پنهان و آشکار ما را مورد مغفرت قرار ده.
بارالها! پایان یافتن این ماه را پایان یافتن خطاهایمان قرار ده و به دنبال خارج شدنش، ما را از بدی‌هایمان خارج کن و ما را از سعادت‌مندترین اهل این ماه به آن و پرنصیب‌ترین آنان در آن و بهره‌مندترین ایشان از خودت قرار ده.